Cambio de percepción de los niños de preescolar sobre su ambiente, mediante una intervención educativa con enfoque local.

  • Liliana Cuervo López Universidad Veracruzana
  • Javier García Gómez Universidad de Valencia
  • Ignacio García Ferrandis Universidad de Valencia
Publicado
2015-12-10

La investigación se desarrolla con 300 infantes de doce centros escolares de preescolar en cinco comunidades aledañas a los Manglares y Humedales de Tuxpan. El objetivo fue determinar si una intervención educativa cambia la percepción sobre su medio. Se realiza un diagnóstico solicitando a los pequeños que elaboraran un dibujo bajo el título ¿Cómo es mi medio ambiente?. Se diseña e implementa una intervención educativa pertinente al contexto y alineada con el currículum Programa de Estudios 2011/ Preescolar, específicamente con el campo formativo de Exploración y Conocimiento del mundo, fomentando una actitud reflexiva sobre la importancia del aprovechamiento adecuado de los recursos naturales. De las actividades planeadas destaca el teatro guiñol como una experiencia significativa, en la que a través de la historia narrada, se describe: personajes, tema y problemática destacando rasgos geográficos y sociales familiares a los niños. Se evalúa los cambios en la percepción ambiental utilizando una metodología descriptiva de carácter cualitativo y cuantitativo a través del análisis de un post-dibujo como instrumento de comunicación no verbal. Los resultados indican que los niños mostraron cambios en la percepción que tenían del ambiente integrando a su concepción factores bióticos y sociales, también mostraron un cambio en la representatividad y valoración de la vegetación local, manifestando cambios importantes en el sentido de pertenencia a la región. Finalmente integraron a su concepción elementos y rasgos aportados por el contenido abordado a través de la obra de teatro guiñol en la concepción de la vegetación y fauna local.

 

The research is conducted with 300 infants twelve schools from preschool in five communities near the mangroves and wetlands of Tuxpan. The objective was to determine whether an educational intervention changes the perception of their environment. A message requesting to small diagnostic work out a drawing takes place under the title What is my environment ?. It is designed and implement an appropriate educational intervention context and aligned with the curriculum Curriculum 2011 / Preschool, specifically the training field exploration and knowledge of the world, encouraging a reflexive attitude about the importance of proper use of natural resources. Planned activities of the puppet theater stands out as a meaningful experience, which through the story told, is described: characters, theme and geographical highlighting social problems familiar to children and features. Evaluates changes in environmental perception using a methodology descriptive qualitative and quantitative analysis through a post-drawing as a means of nonverbal communication. The results indicate that children showed changes in their perception of the environment by integrating its conception biotic and social factors, also showed a change in the representation and appreciation of local vegetation, showing significant changes in the sense of belonging to the region. Finally integrated into their design elements and features provided by the content addressed through the work of puppet theater in the design of vegetation and fauna.

Liliana Cuervo López, Universidad Veracruzana
Facultad de Ciencias Biológicas y Agropecuarias, Universidad Veracruzana. Carretera Tuxpan-Tampico km. 7.5 Col. Universitaria, Tuxpan, Veracruz, México. CP 92860; cuervolili@hotmail.com
Javier García Gómez, Universidad de Valencia
Facultat de Magisteri. Departament de Didàctica de les Ciències Experimentals i Socials. Universitat de València (Espanya). Avda. Tarongers nº 4, 46022 València, España;cuervolili@hotmail.com
Ignacio García Ferrandis, Universidad de Valencia
Facultat de Magisteri. Departament de Didàctica de les Ciències Experimentals i Socials. Universitat de València (Espanya). Avda. Tarongers nº 4, 46022 València, España; cuervolili@hotmail.com

Arnheim, R. (1981). Arte y percepción visual: psicología del ojo creador. Madrid, España: Alianza Editorial.

Barraza, L. (1999). Children's drawings about the environment. Environmental Education Research , 5 (1), 49-66.

Cabezas López, C. (2007). Análisis y características del dibujo infantil. Jaén , España: Íttakus, sociedad para la información, S.L. .

Duque Gómez, E. y Mendoza Sarmiento, J. (2011). Percepción de los niños entre los 4 y los 6 años de temas ambientales presentados en las. Tesis Maestría, Universidad Sergio Arboleda, Escuela Comunicación Social y Periodismo, Bogotá.

Marín Viadel, R. (1988). El dibujo infantil: tendencias y problemas en la investigación sobre la expresión de los escolares. Arte, Individuo y Sociedad , 1, 5-29.

Mujica Jiménez, A. S. (2012). Estrategias para estimular el dibujo en los estudiantes de educación inicial. Revista de Investigación , 36 (77), 147-163.

Olaizola Rengifo, C. J. (2007). Aprendiendo a pensar, dibujando. Theoria , 16 (1), 23-30.

R Core Team. (2014). R: A languaje and environment for statistical computing. (R. F. Computing, Ed.) Obtenido de http://www.R-project.org/

Secretaría de Educación Pública. (2011). Programa de Estudio 2011. Guía para la Educadora. México, D. F.: Secretaría de Educación Pública.

Stant, M. (1972). El Niño Preescolar. Actividades creadoras y materiales para juegos. New Jersey, U. S. A.: Prentice-Hall, Inc.

Tonucci, F. (1997). La verdadera reforma empieza a los tres años. Investigación en la Escuela (33), 5-16.

Woolfson, R. C. (2002). Niño genial: guía de actividades para la estimulación de su hijo. Barcelona, España: Mens Sana.

APA

Cuervo López, L., García Gómez, J. y García Ferrandis, I. (2015). Cambio de percepción de los niños de preescolar sobre su ambiente, mediante una intervención educativa con enfoque local. Bio-grafía, 1731.1746. https://doi.org/10.17227/20271034.vol.0num.0bio-grafia1731.1746

ACM

[1]
Cuervo López, L., García Gómez, J. y García Ferrandis, I. 2015. Cambio de percepción de los niños de preescolar sobre su ambiente, mediante una intervención educativa con enfoque local. Bio-grafía. (dic. 2015), 1731.1746. DOI:https://doi.org/10.17227/20271034.vol.0num.0bio-grafia1731.1746.

ACS

(1)
Cuervo López, L.; García Gómez, J.; García Ferrandis, I. Cambio de percepción de los niños de preescolar sobre su ambiente, mediante una intervención educativa con enfoque local. Bio-grafía 2015, 1731.1746.

ABNT

CUERVO LÓPEZ, L.; GARCÍA GÓMEZ, J.; GARCÍA FERRANDIS, I. Cambio de percepción de los niños de preescolar sobre su ambiente, mediante una intervención educativa con enfoque local. Bio-grafía, [S. l.], p. 1731.1746, 2015. DOI: 10.17227/20271034.vol.0num.0bio-grafia1731.1746. Disponível em: https://revistas.pedagogica.edu.co/index.php/bio-grafia/article/view/3593. Acesso em: 16 abr. 2024.

Chicago

Cuervo López, Liliana, Javier García Gómez, y Ignacio García Ferrandis. 2015. « mediante una intervención educativa con enfoque local». Bio-grafía, diciembre, 1731.1746. https://doi.org/10.17227/20271034.vol.0num.0bio-grafia1731.1746.

Harvard

Cuervo López, L., García Gómez, J. y García Ferrandis, I. (2015) « mediante una intervención educativa con enfoque local»., Bio-grafía, p. 1731.1746. doi: 10.17227/20271034.vol.0num.0bio-grafia1731.1746.

IEEE

[1]
L. Cuervo López, J. García Gómez, y I. García Ferrandis, « mediante una intervención educativa con enfoque local»., Bio-grafía, p. 1731.1746, dic. 2015.

MLA

Cuervo López, L., J. García Gómez, y I. García Ferrandis. « mediante una intervención educativa con enfoque local». Bio-grafía, diciembre de 2015, p. 1731.1746, doi:10.17227/20271034.vol.0num.0bio-grafia1731.1746.

Turabian

Cuervo López, Liliana, Javier García Gómez, y Ignacio García Ferrandis. « mediante una intervención educativa con enfoque local». Bio-grafía (diciembre 10, 2015): 1731.1746. Accedido abril 16, 2024. https://revistas.pedagogica.edu.co/index.php/bio-grafia/article/view/3593.

Vancouver

1.
Cuervo López L, García Gómez J, García Ferrandis I. Cambio de percepción de los niños de preescolar sobre su ambiente, mediante una intervención educativa con enfoque local. Bio-grafía [Internet]. 10 de diciembre de 2015 [citado 16 de abril de 2024];:1731.1746. Disponible en: https://revistas.pedagogica.edu.co/index.php/bio-grafia/article/view/3593

Descargar cita

Citaciones

Crossref Cited-by logo
0

Métricas PlumX

Visitas

1426

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Artículos más leídos del mismo autor/a